LÂF, SÖZ VE KELÂM ÜZERİNE

Lâf, söz ve kelâm hepsinin farklı bir anlamı olduğu kadar mertebeleri de farklıdır. Hiyerarşik bir yapıya sahiptir diyebiliriz. Sıralamaya alırsak lâf altta, söz ortada ve kelâm en üstte yer alır. Başka bir deyişle söylersek söz nötr bir kavramdır, onun alt dercesine lâf üst derecesine kelâm denir. Eskiden lâf için  bakın ne denilirmiş ''halının altına süpürülen  pislikler, tozlar'' ve bir zamanlar birisi hakkında  lâf söylemiş demek hakaret sayılırmış. Pehlevi dilinde lâf demek boş söz demekmiş.

Söz'e gelirsek genellikle en çok başvurulan kelimedir. En çok kullanılan ve en çok duyulan. Beki de bu yüzden hep ortada olan yani herkesçe paylaşılan ve yıpranan kelimedir. Söz için anlaşma yapılır söz için programlar oluşturulur ve en nihayetinde söz için bir araya gelinir. Kıymeti olduğu kadar  lâf ile en çok karıştırılandır. 

İlk önce söz vardı. Sözden yazıya geçtik. Söz herkes için. Yazı sadece yazanlar için.  Sözlü gelenek dünden bugüne meşakkatli yollardan geçerek geldi. Bazısı unutuldu bazısı ise hâlen dillerde dolanıyor. Bazen atasözü bazen anonim bir türkü bazen dillere destan olarak sendeleyerek ve de eklemlenerek geldi. Zamanla sözlü gelenek kendini geliştirdi. Yazıya döküldü. Analitik çözümlemeler yapıldı. En nihayetinde son şeklini aldı.

Kelâm, sözlüğe bakarsanız söz olarak çevrilir. Anlamı yanlış lanse edildiği kadar mertebesinden de bihaber olarak süregeldi. Kelâm demek evet sözün üstü demek. Düşünenlere ve dertlenenlere sırdaş olacak kadar değerli demek. 

Kelâm'ın insan tabiatı üzerinde manevî tesirleri bulunur. Onun için etkilenmemek elde değil. Kutsal kitaplar Tanrının kelâmı olarak bilinir. Belki de bu yüzden takipçileri hiç de azımsanmayacak kadar fazladır. Kelâm, sözü etkili kılar bu da dinlenen tarafından daha fazla ihtişamına kapılmasına sebebiyet verir.

 Şimdi bak bakalım etrafına en çok neyi istiyorsun?

En çok neyden etkileniyorsun?

Lâftan mı?

Sözden mi?

Kelâmdan mı?

Unutma sen neyi çok istiyorsan merteben de o kadar.